بررسی ریزازدیادی گونه نمدار در شرایط درون شیشه ای

سهم نمدار که از گونه‎های مورد تهدید به شمار می‎رود در جنگل‎های شمال کشور بسیار ناچیز و حدود یک درصد می‎باشد. با توجه به مشکلات مربوط به جوانه‎زنی بذور نمدار، به دلیل خواب دوگانه فیزیولو‍ژیکی (جنین) و مکانیکی (پوشش سخت پریکارپ)، استفاده از روش‎های نوینی مثل کشت بافت که با سرعتی مناسب با سرعت تخریب بتواند برای کشت، بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی به کار گرفته شود بسیار حایز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش تعیین بهترین روش سترون‎سازی، مناسب‎ترین ریزنمونه و بهترین ترکیب هورمونی محیط کشت برای تکثیر درون‎شیشه‎ای گونه نمدار می‎باشد. ریزنمونه‎ها به صورت تصادفی از بهترین پایه‎های نمدار در جنگل توسکاستان گرگان و باغ بوتانیک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان جمع‎آوری و کشت گردیدند. داده‎های به دست آمده با طرح کاملاً تصادفی به وسیله نرم‎افزار mstatc مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعات نشان داد برای استریل کردن، بهترین حالت سترون‎سازی زمانی است که ریزنمونه‎ها در محلول پیش‎سترون‎سازی حاوی 600 میلی‎گرم بر لیتر اسیداسکوربیک، 4 گرم بر لیتر قارچ‎کش کاپتان به همراه هیپوکلریت سدیم تجاری 5 درصد به مدت 20 دقیقه بوده و سپس به مدت 5 دقیقه در محلول سترون کننده حاوی 600 میلی‎گرم بر لیتر اسیداسکوربیک و هیپوکلریت سدیم تجاری 10 درصد قرار گیرند. از بین 11 ریزنمونه مورد آزمایش، ساقه حاوی جوانه انتهایی فلس‎دار به عنوان بهترین ریزنمونه و iba با غلظت 1/0 میلی‎گرم بر لیتر به عنوان مناسب‎ترین ترکیب هورمونی محیط کشت برای ساقه‎زایی در نظر گرفته شد.